به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران، همین چند هفته پیش بود که گزارشی در رابطه با مشکلات شهروندان این منطقه نوشتم که در آن مردم از دردسرهای چاه‌های فاضلاب گفتند؛ از پر شدن مداوم چاه و دردسر تخلیه و ریزش و بالا زدن چاه که بوی بد و مشکلات بهداشتی زیادی برای مردم به وجود آورده بود. بعضی از گرانقیمت بودن قیمت تمام‌شده مراقبت و بهینه کردن چاه‌ها گفتند و بعضی از خطراتی که این چاه‌ها در نبود یک شبکه فاضلاب متصل به هم می‌تواند برای برج‌ها و ساکنان آنها به همراه داشته باشد.
بعد از انتشار گزارش «چه کنیم با این همه چاه؟» در تاریخ 13 آذرماه شرکت فاضلاب تهران طی تماسی از نگارنده خواست برای بازدید از پروژه‌های این شرکت به منطقه 22 تهران بروم. در اولین ملاقات، آیدین تکلیفی مدیر نظارت بر اجرای شبکه فاضلاب منطقه 21 و 22 تهران را در دفتر کارش می‌بینم. مدیر جوانی که دغدغه‌های مردم را می‌شناسد و از طرح‌هایی می‌گوید که درحال اجرا است.
او از غفلت‌هایی می‌گوید که در آغاز ایجاد این منطقه جدید پیش آمده است؛ از در نظر نگرفتن زیرساخت مناسب برای فاضلاب تا اجازه ساخت به ساختمان‌هایی که نسبت به رفع مشکل فاضلاب دغدغه جدی نداشته‌اند: «در مبحث 16 مقررات ملی ساختمان آمده است در جاهایی که امکان اتصال به شبکه جمع‌آوری فاضلاب و بهره‌برداری از آن وجود ندارد تا زمانی که این امکان به وجود بیاید باید فاضلاب آن ساختمان داخل همان پلاک مدیریت شود.»
مدیریتی که تاکنون به وسیله چاه‌های جذبی، سپتیک یا تصفیه‌خانه‌هایی که درون ساختمان قرار دارند، اجرایی شده است، اما حتی کسانی هم که این راهکارها را در نظر گرفته‌اند حالا با مشکلات مختلفی روبه‌رو هستند. بخشی هم با دور زدن این قوانین فاضلاب را در جوی آب رها می‌کنند که همین مسأله باعث ایجاد بوی ناخوشایندی شده است.
تکلیفی می‌گوید: «یک طرح خطوط اضطراری درحال انجام است تا فاضلاب از سطح منطقه جمع شود و به سمت تصفیه‌خانه‌های پایین‌دست مانند فیروزبهرام که گنجایش لازم را دارد، برود. ما یازده سال پیش تفاهمنامه‌ای با شهرداری امضا کردیم که براساس آن تفاهمنامه قرار بود شهرداری 4 زمین بلامعارض به ما بدهد تا در آن تصفیه‌خانه احداث کنیم.
قرار بر این بود که بتوانیم پساب را در محل تصفیه کنیم و پساب تصفیه را به شهرداری بدهیم تا با توجه به بی‌آبی کشور در آبیاری فضای سبز استفاده کند» اما متأسفانه این زمین‌ها با توجه به سخت بودن تملک، بودجه هنگفت، هماهنگی دستگاه‌های ذیربط مانند محیط‌زیست و... هنوز از طرف شهرداری در اختیار شرکت فاضلاب قرار نگرفته است. با همه اینها آیدین تکلیفی امیدوار است این واگذاری‌ها با مساعدت شهرداری در اختیار شرکت فاضلاب قرار بگیرد.
یکی از بدترین اتفاقاتی که رهاسازی فاضلاب در جوی‌های منطقه ایجاد کرده است با چشمانی ناباور تماشا می‌کنم؛ اینجا در شمال‌غرب دریاچه چیتگر وسط زمینی بایر در چند صد متری شهرک‌هایی با برج‌های سر به فلک کشیده، تالابی از فاضلاب تشکیل شده و نیزاری بزرگ به وجود آمده است که آب متعفنی در زیر آن جریان دارد و این اکوسیستم جدید توانسته است موش‌ها و کلاغ‌های زیادی را به خود جذب کند.
بالای تپه‌ای می‌ایستم و ردیف برج‌هایی را می‌بینم که فاضلاب‌شان را در این منطقه در نزدیکی خیابانی پررفت‌وآمد رها می‌کنند. کافی است جریان آب را دنبال کنیم تا بفهمیم چطور از جوی کنار خیابان می‌گذرد؛ با آبراهه از زیر خیابان عبور کرده و مانند آبشاری به این زمین بایر می‌ریزد. راه فاضلاب وقتی به نیزار می‌رسد گم می‌شود اما می‌توان حوضچه‌های کوچکی را لابه‌لای این نیزار انبوه دید که به گورستانی از پلاستیک تبدیل شده است. این تالاب متعفن واضح‌ترین بلایی است که نبود زیرساخت فاضلاب متصل، بر سر منطقه آورده است.
آن طرف‌تر ردیف چاه‌هایی را می‌بینم که کنار جاده تا دوردست کشیده شده است و کارگران مشغول کار هستند. مهندس مهدی متقی سرپرست نظارت مشاور لار که به‌عنوان مشاور کارفرما ما را همراهی می‌کند، توضیح می‌دهد: «ما دو خط اضطراری در نظر گرفته‌ایم؛ یکی این خط است که از خیابان جوزانی به سمت غرب می‌رود و انتهای چهارراه به سمت پایین می‌پیچد و از آنجا با لوله‌هایی به قطر یک‌هزار و 200 به طرف زمینی که قرار است شهرداری در اختیار ما قرار دهد ادامه پیدا می‌کند. مسیر دیگری را هم در شمال‌شرق اجرا کرده‌ایم. این دو خط اضطراری، فاضلاب را جمع می‌کند تا بتوانیم در ادامه، خطوط اصلی را اجرایی کنیم. این خطوط به صورت اضطراری مزاحمت بهداشتی را کم می‌کند.»
قرار است در آینده تصفیه‌خانه‌هایی در همان زمین شهرداری ساخته شود و آن‌طور که از گفت‌وگو با آیدین تکلیفی و مهندس متقی متوجه می‌شوم زمانبندی اجرای این کارها به تخصیص بودجه بستگی دارد و نکته‌ای که کمی به نگرانی‌ها می‌افزاید بالا رفتن قیمت مصالحی مانند لوله و تجهیزات تصفیه است.
تکلیفی تأکید می‌کند با وجود همه اما و اگرها در رابطه با زمین‌هایی که قرار است برای احداث 4 تصفیه‌خانه محلی واگذار شود، او و تیم شرکت فاضلاب مقدمات کار را فراهم کرده‌اند: «از یک سال پیش که صحبت زمینی در خرگوش‌دره پیش آمده است، فارغ از اینکه چه زمانی این زمین را تحویل بدهند، ما خودمان کارهای مقدماتی را آغاز کرده‌ایم. مطالعات فاز یک آن تصویب شده و مطالعات فاز دو در حال تصویب است. در واقع ما فرض را بر این گذاشتیم که این زمین واگذار شده است و وارد مرحله جانمایی و اسناد مناقصه شده‌ایم که همه اینها آماده است. حالا اگر زمین تحویل داده شود، شرکت فاضلاب می‌تواند در عرض دو ماه عملیات اجرایی را آغاز کند.
اگر واگذاری زمین خرگوش‌دره اتفاق بیفتد، پیش‌بینی کرده‌ایم بتوانیم مشکل جمعیتی در حدود 320 هزار نفر را در دو فاز برطرف کنیم. این پرظرفیت‌ترین تصفیه‌خانه ما خواهد بود. همیشه بیم این بود که شهرداری نتواند زمین را در اختیار ما قرار بدهد و این باعث شد خطوط اصلی به سمت فیروزبهرام را طوری ببینیم که گنجایش فاضلاب اینجا را داشته باشد. یعنی اگر زمین هم در اختیار ما قرار نگیرد، می‌توانیم فاضلاب را به تصفیه‌خانه فیروزبهرام وصل کنیم. این نقشه دوم است.»
به سمت زمین مسطحی می‌رویم که مجاور اتوبان خرازی در رمپ تقاطع خرازی و جنگلبان، برای احداث تصفیه‌خانه اختصاص داده شده است. آن‌طور که آیدین تکلیفی می‌گوید قرار است در این مکان تصفیه‌خانه‌ای اضطراری برای جمع‌آوری فاضلاب شهرک‌هایی که در شرق و غرب این مکان قرار دارند، احداث شود: «ما برای حل معضل زیست‌محیطی حوزه آبشار، شهرک امید دژبان و نمونه سپاه یک، پکیج تصفیه‌خانه اضطراری در رمپ لوپ، تقاطع بزرگراه خرازی و جنگلبان پیش‌بینی کرده‌ایم که زمین نیز تحویل داده شده و پیمانکار برنده هم اعلام شده است.»
در مسیر، مهندس فرشید فرزاد رئیس کارگاه منطقه 20 و21، جوی آبی را به ما نشان می‌دهد که فاضلاب چند شهرک در آن روان است و بوی بدی در اتوبان پیچیده است. مهندس متقی که زودتر رسیده است از جمع شدن چاه‌های شهرک‌های اطراف می‌گوید: «از اینجا تا سر بلوار کاج و از این طرف هم بعد از بیمارستان تریتا تا خیابان کرمانشاه، همه فاضلاب اینجا جمع می‌شود. آبی که اینجا به صورت استاندارد تصفیه می‌شود، می‌تواند برای آبیاری فضای سبز به کار شهرداری بیاید.»
به سمت خرگوش‌دره می‌رویم که زمینی بزرگ در شمال‌شرق دریاچه چیتگر است؛ زمینی پر از درخت‌های برگ‌سوزنی که زمانی یک پیست دوچرخه‌سواری از وسط آن می‌گذشت و از روی پلی که هنوز بقایای آن مانده عبور می‌کرد. خرگوش‌دره در نقشه چسبیده به محوطه سبز ورزشگاه آزادی است و در گذشته این پیست از دریاچه شهدای خلیج‌فارس تا اینجا کشیده می‌شد. خطوط سفیدی که در اطراف جنگل به چشم می‌خورد مکان احتمالی احداث تصفیه‌خانه است. در ضلع شرقی هم خطوط ریل متروی تهران-کرج دیده می‌شود؛ جایی که همه مطالعات آن انجام شده و مردم چشم‌انتظار شروع پروژه‌ای هستند که قرار است بخشی از مشکلات آنها را حل کند.
نظر شما